Wydawca treści
Obszary Natura 2000
W zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Bierzwnik znajdują się:
specjalne obszary ochrony siedlisk mające znaczenie dla Wspólnoty Europejskiej OZW (SOO):
1. Lasy Bierzwnickie PLH320044;
2. Uroczyska Puszczy Drawskiej PLH320046;
obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO):
3. Lasy Puszczy nad Drawą PLB320016.
Rys. 1. Położenie N-ctwa Bierzwnik na tle obszarów sieci Natura 2000
1. Lasy Bierzwnickie PLH320044
Powierzchnia (stan na 01.01.2024 r.): 8 792,30 ha (pow. nadleśnictwa – 6683,81 ha)
Lokalizacja: obejmuje fragment Puszczy Drawskiej położony na terenie dwóch województw: zachodniopomorskiego i lubuskiego.
Akty prawne: obowiązującym aktem prawnym dotyczącym obszaru jest Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 1 grudnia 2022 r. w sprawie specjalnego obszaru ochrony
siedlisk Lasy Bierzwnickie PLH320044 (Dz. U. z 2023 r., poz. 39).
Opis obszaru: obszar składa się z dwóch fragmentów, rozdzielonych pasmem zagospodarowanego terenu rolniczego z rozproszonym osadnictwem. Na terenie tym możemy zaobserwować kwaśne i żyzne buczyny w dobrym stanie zachowania (szczególnie okolice Sowińca i Rębusza oraz nad jez. Bierzwnik). Często obecne są tu śródleśne oczka wodne. Jezioro Bierzwnik posiada wyspę, porośniętą grądem lipowym. W okolicy Chłopowa i nad Jeziorem Bierzwnik oraz na południe od Jagliska znajdują się pozostałości torfowisk wysokich, otoczonych borami i brzezinami bagiennymi na torfach. W okolicy Zieleniewa, na dobrze wykształconym wale ozowym, rozwijają się ciepłe murawy napiaskowe. Na obszarze będącym w granicach nadleśnictwa stwierdzono występowanie 16 siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej oraz 10 gatunków zwierząt z Załącznika II tej dyrektywy.
Plan zadań ochronnych: obszar nie posiada ustanowionego planu zadań ochronnych.
2. Uroczyska Puszczy Drawskiej PLH320046
Powierzchnia (stan na 01.01.2024 r.): 74 768,36 ha (pow. nadleśnictwa – 4 491,31 ha)
Lokalizacja: ostoja obejmuje większą część dużego kompleksu leśnego, położonego na równinie sandrowej, w środkowym i dolnym biegu rzeki Drawy.
Akty prawne: obowiązującym aktem prawnym dotyczącym obszaru jest Decyzja Wykonawcza Komisji (UE) 2023/244 z dnia 26 stycznia 2023 r. w sprawie przyjęcia szesnastego zaktualizowanego wykazu terenów mających znaczenie dla Wspólnoty składających się na kontynentalny region biogeograficzny (notyfikowana jako dokument nr C(2023)607). Dla tego typu obszaru można stosować pełną procedurę z art. 6 Dyrektywy Siedliskowej. Wydaniem rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw środowiska obszar ten formalnie stanie się Specjalnym Obszarem Ochrony Siedlisk.
Opis obszaru: najcenniejszym przyrodniczo obszarem jest centralna część ostoi, położona w widłach rzek: Drawy i Płocicznej. Ich koryta i doliny zachowały charakter zbliżony donaturalnego. Obie rzeki meandrują, a ich doliny obramowane są wysokimi skarpami. Na wielu odcinkach rzeki płyną szybko ze względu na duży spadek terenu. Występują tu liczne jeziora (największym z nich jest Jezioro Ostrowieckie - 370 ha), zróżnicowane pod względem trofizmu wód: od dystroficznych, przez mezotroficzne do eutroficznych. W lasach dominują drzewostany sosnowe, jednak duży jest udział buczyn i dąbrów, a niektóre ich płaty mają charakter zbliżony do naturalnego. Występują tu także liczne, małopowierzchniowe, ale bardzo cenne torfowiska przejściowe i kilka dobrze zachowanych torfowisk alkalicznych. Charakteryzuje go także liczne występowanie i bardzo dobry stan zachowania rzek włosienicznikowych. Występują tu bogate populacje wielu rzadkich i zagrożonych gatunków z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG (m in. bobra, wydry). Bardzo bogata jest ichtiofauna, szczególnie reofilna fauna wodna. Ostoja ważna dla nocka dużego Myotis myotis – obejmuje przynajmniej dwie duże kolonie lęgowe tego gatunku.
Plan zadań ochronnych: obszar posiada plan zadań ochronnych ustanowiony Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Szczecinie, Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim i Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu z dnia 23 listopada 2022 r. w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Uroczyska Puszczy Drawskiej PLH320046 (Dz. Urz. Woj. Zach. z 2022 r., poz. 5136).
3. Lasy Puszczy nad Drawą PLB320016
Powierzchnia (stan na 01.01.2024 r.): 190 279,05 ha (pow. nadleśnictwa – 18 541,76 ha)
Lokalizacja: zajmuje rozległy kompleks leśny położony na równinie sandrowej, w środkowym i dolnym biegu rzeki Drawy, a także przyległe obszary pofałdowanych równin morenowych.
Akty prawne: obowiązującym aktem prawnym jest Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków (Dz. U. Nr 25 z 2011 r., poz. 133).
Opis obszaru: rzeźba terenu jest mocno urozmaicona ze względu na duży udział zagłębień wytopiskowych, rynien i dolin oraz obecność stromych stoków. Pod względem przyrodniczym najcenniejsza jest centralna część ostoi, leżąca w widłach Drawy i jej dopływu- Płocicznej (teren Drawieńskiego Parku Narodowego). Obie rzeki mają bystry nurt i kręte koryta, płyną głęboko wciętymi dolinami o stromych skarpach. Siedliska leśne zdominowane przez bory sosnowe przeplatają się tu z płatami buczyn, grądów, olsów. Część z nich zachowała nadal swój naturalny charakter, natomiast część uległa przekształceniom wynikającym z prowadzonej od kilkuset lat gospodarki leśnej, która m.in. preferowała hodowlę sosny. W urozmaiconym krajobrazie młodoglacjalnym, w którym wzgórza osiągają wysokość do 220 m n.p.m. liczne są obszary wodno-błotne tj.: jeziora, oczka wodne, mokradła, stawy rybne. Jeziora zróżnicowane są pod względem wielkości misy, głębokości czy trofizmu wód. Są to jeziora dystroficzne, mezotroficzne, eutroficzne. Teren urozmaicają dodatkowo rozciągające się w północno-wschodniej części obszaru oraz w okolicach Drawna i Dobiegniewa pola uprawne, łąki i pastwiska. W ostoi stwierdzono występowanie ponad 180 gatunków ptaków, z czego 154 to gatunki lęgowe lub prawdopodobnie lęgowe. Spośród nich 40 gatunków wymienionych jest w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej, a 18 wpisanych zostało do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt. Jest to jedna z najważniejszych ostoi lęgowych ptaków drapieżnych w Polsce.
Plan zadań ochronnych: obszar posiada plan zadań ochronnych ustanowiony Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Szczecinie, Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim i Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu z dnia 29 października 2021 r. w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Lasy Puszczy nad Drawą PLB320016 (Dz. Urz. Woj. Zach. z 2021 r., poz. 4596).